Тохсунньу 7 күнүгэр туох буолбут эбитий? Юлиан халандаа | Биики халандаар 📆

Тохсунньу 7 күнүгэр туох буолбут эбитий?

Юлиан халандаарынан  Ороһооспо  бэлиэтэнэр
Армения — Өлбүттэри кэриэстиир күн
 Италия — Былаах күнэ. Циспадана Өрөспүүбүлүкэтэ диэн кылгас кэмҥэ Наполеон өйөбүлүнэн Италияҕа баар буола сылдьыбыт дойду бастакы былааҕы бу күн 1797 сыллаахха ылыммыт эбит
Камбодьа — Геноциды кыайыы күнэ
 Япония — Сэттэ от фестивала (Нанакуса-но сэкку). Бу былыргы үгэс Японияҕа Кытайтан кэлбит. Сэттэ оттоох рис хааһыны сииллэр, оччоҕо уһун олохтонуохпут, чэгиэн туруктаныахпыт, куһаҕаны үүрүөхпүт диэн итэҕэйэллэрэ.

Б.э.и. 49 сыл — Рим сената Цезарь аармыйатын ыспатаҕына судаарыстыба өстөөҕө буолуоҕа диэн быһаарыы ылыммыт. Онтон сылтаан кинини өйүүр трибуннар Цезарь турар сиригэр Равеннаҕа күрээбиттэр.
1598 — Рюриковичтар династияларын  Москубатааҕы салаатын бүтэһик киһитэ ыраахтааҕы Федор I өлбүт. Кини кэнниттэн  Арассыыйа  ыраахтааҕытынан Федор I кэргэнин убайа Борис Годунов буолбут.
1877 — Марха улууһун Ньурба  сэлиэнньэтигэр алын сүһүөх оскуолата аһыллыбыт.
1948 — Ойрот автономиялаах уобалаhын (Ойро́тская автоно́мная о́бласть) аата Хайалаах Алтаай автономиялаах уобалаhа (Го́рно-Алта́йская автоно́мная о́бласть) диэҥҥэ уларыйбыт. Билигин — Алтаай Өрөспүүбүлүкэтэ. Бу быһаарыныы калмыктары (урукку ааттара ойрааттар) таҥнарыахсытынан биллэрин кытта ситимнээҕэ
1954 — Джорджтауннааҕы IBM эспэримиэнэ: Нью-Йорка IBM  хонтуоратыгар массыына тылбааһын аан бастаан дьоҥҥо көрдөрбүттэр.
1979 — Камбоджа-Вьетнам сэриитин кэмигэр Вьетнам сэриилэрэ Камбоджа киин куоратын Пномпени ылбыттар. Инньэ гынан Пол Пот уонна кыһыл кхмердэр режимнэрэ сууллубут.
1988 — «Геван» радиостанция бастакы биэриитэ тахсыбыт.
2000 — Ороһооспотооҕу бэрэсидьиэн дьуолкатыгар Саха Сирин устуоруйатыгар аан бастаан «Дьокуускай-Сиэтл» видеоконференция ыытыллыбыт.
2015 — Парижка Charlie Hebdo сурунаал эрэдээксийэтигэр теракт буолбут, 12 киһи өлбүт, 11 бааһырбыт.

Бүгүн ахтыллар дьон: Степан Ефремов — драматург.
Степан Тимофеев — бэйиэт, тылбаасчыт, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа. Норуокка биллибит айымньыта — «Эйэ ырыата».
Гурий Турантаев — эмчит, норуот мэдиссиинэтин маҕыыстыра.
Павел Тобуков — философия билимин хандьыдаата, хоту дойду аҕыйах ахсааннаах омуктарын этносоциальнай кыһалҕаларын чинчийээччи.
Мэри Софианиди —  Мирнэйгэ олохсуйбут бэйиэт, прозаик, суруналыыс, сценарист, саха тылыттан нууччалыыга тылбаасчыт.
Юрий Лазарев — РФ үтүөлээх учуутала, норуот үөрэҕин туйгуна.
Николас Кейдж — Америка артыыһа, кинорежиссёра уонна продюсера, «Оскар» бириэмийэ лауреата.
Александр Самсонов — Айыы Уола (1978-1998) — саха эстрадатын ырыаһыта, ырыа айааччыта, мелодиһа. Хаҥалас улууһугар сыл аайы кини аатынан оҕолорго уонна ыччакка аналлаах ырыа күрэҕэ буолар. 2013 с. «Айыы Уола» диэн ааттаах Айыы Уолун кылгас, чаҕылхай олоҕор, айымньыларыгар олоҕуран, Мария Находкина сценарийынан уус-уран киинэ уһуллубута.
Анастасия Диодорова — харбааһыҥҥа дойдулар ардыларынааҕы кылаастаах спорт маастара,  Арассыыйа уонна Европа хас да төгүллээх чемпиона, икки Аан дойду рекордун олохтообута.

Бүгүн уонна туох ахтылларын — бэлиэ күннэр, түбэлтэлэр, ким төрөөбүтүн/өлбүтүн туһунан — манна сиһилии көр: https://sah.wikipedia.org/wiki/Тохсунньу_7