Борбаана Баржай

2022-09-05 17:43:35 Кежээ 23:00 шакта салыптар мен улус удуй бээрге Ачык / Комментарий

2022-09-05 11:14:24 Бо видеону салыр дээш арай эгенип олур мен аан, Бо кандыг коргунчуг чоор. Эр улустун сузун хадыдып Ачык / Комментарий

2022-09-05 10:52:40 ДЕКАБРЬ 

Декабрьжылар – чежемейниң-даа кыш болза, оттуң болгаш чырыктың күштүг болгаш чиик сорунун тыртып чоруур. Одаг-даа, чалбыыш-даа эвес, а Дээрниң материалдыг болгаш сагыш-сеткил күжүнүң оду болур. Ажык дээрде – сылдыстарның күжү, а хаалчак чүүл иштинде – чылдыр камин, эрги эт. Декабрьжылар өдүрээн часса-даа, хөлүн черле часпас. Долгандыр кижилерге ол чаш уруг дег көстүр, а херек кырында хөйнү көрген, дуржулгазы бедик кырганнар дег, ындыг мерген угаанныг. Найыр-дойга олар – тамада, улусту хөгледип билир. Оожум кежээлерде – чааскаанзыралга алзы бээр. Декабрьның кижилери – келир үезинче согун дег дорт көөр.




Доостум. Ачык / Комментарий

2022-09-05 10:52:31 НОЯБРЬ 

Ноябрьның соруну – шуут-ла дүп чок, чер адаандан аттыгып турар. Кырындан ол көзүлбес. Ынчангаш ноябрь айның кижилерин көөрге, онза чүвези чок ышкаш, эскертинмес, «бичии кижилер» азы чажыт, хаалчак ышкаш, ындыкы сеткили кара, бот-тогдунар. Ындыг-даа, мындыг-даа болур. Бодунуң күжүн эскербес, кым өңнүү, кым дайзыны болу бээрин дораан билбес. Көгүлдеге алзыптары белен, сагыжынга кирген кижиге хөйлеңин-даа уштуп бериптер. Сагыжын тө каап берипкеш, сөөлүнде хомудаанын уттуп шыдавас. Ноябрьда эрте имир дүжер, чырык биле караңгының соруну имиргей көстүр, оларның көрүжү-даа ындыг, ынчангаш олар тода билдинмес. Кол чүүл, хеп-хенертен кайгамчык соруну-биле чиге көрүптер. Ачык / Комментарий

2022-09-05 10:52:21 ОКТЯБРЬ 

Октябрьның кижилериниң соруну – дорт, ажык, шуут-ла деп-дески агаарның айдызы ышкаш. Чүү-даа долгандыр хайныгып келзе, беленде каттышпас, дужунда. Бирде соруннуг күжү кадар азы казыырга-даа келир. Кадар – чөптүг, шынныг чорук дээш, а казыыр – шынчы эвес, каржы чорукка удур. Кажан оларның-биле чугаалажып тура, кичээнгейлиг болур, октябрьның хады кайыже угландыр хадып келирин эскерери чугула. Октябрь айның агаары дыка өскерлиичел, хат аай азы дедир-даа болур. Амыдыралга, ажыл-херекке-даа – бодамчалыг, угаанныг, хынамчалыг чорза эки. Ачык / Комментарий

2022-09-05 10:52:08 СЕНТЯБРЬ 

Бо айда төрүттүнген кижилер – чылыг, ындыг-ла өде-чара эвес, оожум. Оларның айы – дүжүт ажаалдазының үези, келир үени баш бурунгаар бодап, түңнээри. Сентябрьның кижилери ийи дакпыр чүткүлдүг: бир талазында түңнелин шиитпирлеп тура, өске талазында келир үезин санап орар. Амыдыралында көрүжү, шимчээшкини база ындыг: – сеткилинден саргып чоруур, өске талазында – каржыланганда база каржы. Олар чүве болганынче шурай бербес, кезээде элээр угааны-биле хөделир. Сентябрь айның кижилери дыка чугаакыр, ажык болгаш эш-өөрзүрек, аштыг-чемниг, хүндүлээчел. Аалчыларынга эжии ажык, элбек, байлак. Ачык / Комментарий

2022-09-05 10:51:56 АВГУСТ 

Август айның кижилери – соруну дыка күштүг. Ооң шонуу чай-ла. Ол чылыг кыдыы-биле доктаавайн, эрте халый бээри харааданчыг. Аарый берген соонда дыка экириичел, дараазында чаа хүн эгелей бээр. Хүн эртерге-ле биеэки дег туружунга келир, катап-ла хайымныг иш эгелээр. Чаа чүүлдер кылыксаар, черни-даа аңдара соп алыр чыгыы. Шуут-ла билдинмес аажылыг. Кылган ажылы-даа хайымныг. Келир үези дээш улуг ажыл-иш бүдүрүксээр, хайныгып-ла чоруур. Сагыжы от дег казыргыланчак, дөскел чок. Ынчалза-даа август айның кижилери өйүн эки билир. Ачык / Комментарий

2022-09-05 10:51:45 ИЮЛЬ 

Июль айның кижилери – соруну чылыг, хүннүң чалыны сугну чылдыптары дег. Ажыл-ижи-биле кезээде хайымныг, дузааргак, экииргек. Ачы-буянныг херекке киржип тура, баштай бодун бодаар, оон өскелерни. Бойдустан чаяалгазы ындыг: сээңии ол, мээңии бо дээр. Июльчулар тайбыңчы, сеткили чымчак, бажынче суйбап каар, өскелер дээш аажок кызар. Бодамчалыг, хөйлеңин уштуп берипкеш, канчап чанагаш артып каар боор, ол күзенчиг бе? Ынчалза-даа июльчулар дыка оваарымчалыг, таарымчалыг, өй-тавын бодап билирлер. Ачык / Комментарий

2022-09-05 10:50:52 ИЮНЬ 

Сорунза тыртар күжү – агаардан. Ынчангаш чиик болгаш дүрген тыртар соруннуг. Дыка күштүг эвес-даа бол, доктаамал үзүк чок ышкаш болур. Херек кырында кээп турар күжү үзүктелчек, июньчулар черле омак, сергек, чугаакыр, ынчалза-даа туттунуп билир. Олар мерген угаанныг, келир үезин бодап билир, кайы үеде турарын бирде эскербейн баар. Крыловтуң баснязында дег: «Кызылы кымыскаяк дег, сиилеңи инелик» дег. Элдептиг, аразында харылзааны херекке албас, а ажыл-ишти аажок чугула көөр. Чуртталгада база ындыг болуп, ажыл- агый дээнде карак кызыл. Ачык / Комментарий

2022-09-05 10:50:09 МАЙ 

Сорунза тыртар күжү – черден келир. Майда төрүттүнген кижилер бүгү чуртталгазында хинчектенир деп орус улустуң чугаазы бар. Олар база ынчап бодаар. Херек кырында шуут ындыг эвес. Шыны-биле алырга, хөөкүй майчылар үргүлчү-ле улуг тынган, чайзыраан, кызып-кылайып ажыл-иш дээш чай чок. А чаңгыс талалай көөрге – оларның хинчектениишкини чогумчалыг, бүгү чүүлү эңме-секселиг. Ынчаар чүткүвес, кыспас болза чүү-даа бүтпес. Оларның энергиязы черден хайныгып кээп турар – чайгылыш чок, күштүг. Ындыг кижилер чүге-даа чууй шаптырбас, өскен тудум будунга быжыы-биле туруп шыдаар. Дазыл тыртып үнүп келзе, черле негелде турбас. Оларның эскерии – шөлде дүвү, шуурган. Оон камгаланыңар, ол эвес болза чууй шаап чорудуптар. Олар авыястап-даа билбес, кайгамчык ажыл-ишчи, өг-бүлезинге оон артык. Ачык / Комментарий